От Любитель
К All
Дата 21.02.2006 19:40:45
Рубрики 1917-1939;

Хотели ли советские власти "отдать" Вильнюс БССР?

Насколько правдоподобно процитированное ниже?

Падчас падрыхтоўкі да захопу Вільні ў верасьні 1939г. усё сьведчыла за тое, што горад аддадуць Савецкай Беларусі. Іван Клімаў, які ўзначальваў савецкую адміністрацыю Заходняй Беларусі, на пачатку верасьня атрымаў паўнамоцтвы абвясьціць Вільню сталіцай Заходнебеларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікіd. 15 верасьня на пасяджэньні беларускага НКВД Вільня разглядалася як частка былых польскіх земляў, што трэба далучыць да БССР. У Віленскім краі акупацыю 17 верасьня і скасаваньне польскіх дзяржаўных інстытутаў падтрымлівалі беларускія, габрэйскія і польскія камуністы. Калі 19 верасьня савецкія войскі ўвайшлі ў Вільню, пачаў ажыцьцяўляцца план перадачы гораду. Савецкія акупацыйныя ўлады вялі прапаганду па-беларуску. Савецкія газеты даводзілі гістарычную абгрунтаванасьць правоў Беларусі на Вільню і тлумачылі, што Вялікае Княства Літоўскае было беларускай дзяржавай. 24 верасьня на сходзе беларускіх актывістаў Клімаў заявіў, што Вільню далучаць да Савецкай Беларусі.12 Людзі, якія шмат ахвяравалі дзеля ідэі беларускай Вільні, радасна віталі гэтае паведамленьне. Што і Вільня, і Беларусь будуць савецкімі, за радасным узрушэньнем, мабыць, забылася.

Сярод перакананых у неабходнасьці перадаць Вільню БССР быў Антон Луцкевіч – заснавальнік народжанай у 1918г. пад нешчасьліваю зоркаю Беларускай Народнай Рэспублікі і вядучы беларускі дзеяч у міжваеннай Польшчы. Усе значныя асабістыя дасягненьні і палітычныя няўдачы Луцкевіча зьвязаныя зь Вільняй. У Вільні ён пачаў сваю палітычную дзейнасьць як сацыял-дэмакрат і патрыёт. У Вільні перад Першай сусьветнай вайной ён дапамагаў заснаваць і рэдагаваць першую беларускую газету. У Вільні ўзначаліў Беларускую Раду, якая ў 1918г. абвясьціла незалежнасьць Беларусі. У Вільні надрукаваў ліст пратэсту супраць інкарпарацыі беларускіх земляў Польшчай пасьля 1921г. У Вільні выкладаў у Беларускай гімназіі (пакуль яго ня звольніла польская адміністрацыя). У Вільні стаяў на чале беларускіх асьветніцкіх арганізацыяў (пакуль яго не арыштавалі польскія ўлады). У Вільні амаль дваццаць гадоў быў дырэктарам Беларускага музею. У Вільні завершыў пераклад Новага Запавету на сучасную беларускую мову. Колішні прыхільнік аднаўленьня ВКЛ, Луцкевіч за два дзесяцігодзьдзі польскага панаваньня пранікся такою агідаю да польскае ўлады, што быў гатовы паверыць: Савецкая Беларусь і савецкая Вільня адпавядаюць гістарычным чаканьням беларускага народуe .13

http://snyder.litvin.org/razdzel4.htm
От solger
К Любитель (21.02.2006 19:40:45)
Дата 23.02.2006 23:37:48

Re:Встречал эту версию неоднократно.

Не особенно интересовася этим периодом, поэтому источников не приведу, но это мнение высказывается часто, и я ему верю.

ИМХО это был самый простой путь сломить сопротивление балтийской Антанты против ввода советских войск: после того, как литовцы (а они это сделали первыми), согласились на ввод советских войск "для защиты Литвы от фашистов" в обмен на Вильнюс, Латвии и Эстонии стало как то глупо упрямиться.

С уважением.
От ZULU
К Любитель (21.02.2006 19:40:45)
Дата 21.02.2006 19:52:21

Могла быть такая игра на переговорах

Привет всем

С 17-ого сeнтября до 10 октября СССР вел с Литвой очень активные переговоры, суть которых - Вильнюс в обмен на советские базы (По договору 1920 года РСФСР признавала Вильнюс столицей Литвы, а Вильнюский край - ее составной частью, однако ведь всегда можно что то поправить, не так ли?). А статус Вильнуса - прекрасный инструмент для давления.

Вполне возможно, что если бы Литва не согласилась бы на ввод советских гарнизонов, то "трудящиеся массы" Западной Белоруссии пожелали бы воссоединения с "радянской Беларусью", а не с "панской Литвой".

С уважением
ЗУЛУ
От алекс
К Любитель (21.02.2006 19:40:45)
Дата 21.02.2006 19:49:47

Старые белорусы его иначе как Вильно и не называют (-)